Ergenlerde Kendine Zarar Verme Davranışı
Ergenlerde kendine zarar verme davranışı(KZVD), intihar niyeti olmadan kendine zarar verme olarak tanımlanır. Olumsuz duygusal durumlarla, özellikle öfke ve mutsuzlukla baş etme amaçlı ortaya çıkar.
Günümüzde ergenlerde KZVD sıklığı %30 - %50 arasındadır. Genellikle orta ergenlik döneminde başlar. En sık kendini kesme ve yakma şeklinde görülür.
Kendine zarar veren ergenler dürtüseldir. KZVD planlanmamış bir davranıştır. Kendilerine zarar verdiklerinde acı çekmediklerini ya da çok az acıdığını söylerler. KZVD başladığı zaman, ergenin kendini durdurması çok güçtür.
KZVD olan ergenlerin çoğunda intihar düşüncesi vardır veya intihar girişiminde bulunmuşlardır. Bu gençlerde intihar riski açısından dikkat edilmesi gerekir. Ama KZVD ile intihar girişiminin amaçları farklıdır. KZVD olumsuz düşünce ve duyguları durdurmak için kullanılan zarar verici bir yöntemdir.
KZVD olan gençler, diğer gençlere göre stres oluşturan görevler verildiğinde daha gergindir. KZVD bu gençlerde yatıştırıcı işlev görür.
Bazı gençler hissettikleri “boşluk” “duygusuzluk” “diğer insanlarla temas halinde olmama duygusu” ile baş etmek için KZVD yaptıklarını söylerler. Bu gençler KZVD kontrol hissi kazandıklarını, boşluk duygusunun yerini heyecanın aldığını ifade ederler.
KZVD’ın gencin hayatında bir işlevi vardır. Bu işlevi fark etmek ve KZVD’nın yerini alabilecek baş etme becerileri geliştirmesini sağlamak tedavinin temel amacıdır.
KZVD tedavisinde, bu davranışın gencin hangi ihtiyaçlarını karşıladığı saptanır ve bu ihtiyaçları karşılamak için daha sağlıklı yollar bulması sağlanır. Duygularını ifade edebilme becerisini geliştirmek ve problem çözme becerilerini geliştirebilmek, KZVD’ı azaltmada anahtar rolü oynar.
Aile tedaviye dahil edilmelidir. Ailenin genci anlaması çatışmaları azaltacaktır. Ailenin kriz durumlarında gerginliği azaltıcı stratejiler geliştirmesi, genci daha fazla dinlemesi, iletişim becerilerini arttırması faydalı olacaktır.
KZVD’a eşlik eden psikiyatrik sorunları tedavi etmek önemlidir. İlaç tedavisi eşlik eden sorunları çözme amacı ile kullanılabilir.